15 Mart Dünya Tüketiciler Günü dolayısı ile İSO’da “Tüketici Hakları’na Farklı Bir Bakış” paneline katıldım. İtiraf etmeliyim ki, Tüketiciler Gününü o gün öğrendim. Sırf meraktan işten izin alıp gittim. Çok verimli bir paneldi.
Bence en anlamlı sunumu Omurilik Felçlileri Derneği(TOFD) Başkanı Ramazan Baş gerçekleştirdi. Özürlü kavramına bambaşka bir yönden bakmamızı sağladı. Türkiye’de 8,5 milyon özürlü insanın olduğunu ve bunların da doğal olarak tüketici olduğunun hatırlanmasını istedi. Özürlülerin ve engellilerin en büyük sorunu engellenmek! Sokağa çıkması engelli, seyahati engelli, alışverişi engelli. Bu engelleri onların koymadığını bizim koyduğumuzu da belirtmeye gerek yok. Buradan hareketle PERDER (Perakendeciler Derneği) ve TOFD birlikte bir projeyi hayata geçirmek istemişler. Uyum Gıda pilot çalışma dolayısı ile seçilmiş. Marketlerin engellilere uyumlu hale getirilebilmesi için;
* Alışveriş yerinin (asansör, merdiven, tuvalet vb) ilgili her yerinde görme engelliler için kabartma (Braill) yazılı bilgilendirme yazıları ve sesli uyaranlara yer verilmesi,
* İşitme engelliler için ışıklı uyaranlar kullanılması,
* Tezgah, raf, kasa masa vb unsurların ortopedik özürlülerin ulaşabileceği standartlarda olması,
* Market içinde ve/veya buraya en yakın noktada özürlü tuvaletlerin bulunmasının sağlanması kriterlerine bağlı kalınarak proje uygulanmış. Oldukça olumlu tepkiler alan uygulama beni çok heyecanlandırdı ve örnek teşkil etmesi adına bu çalışmanın daha çok duyurulmasını tavsiye ettim.
* İşitme engelliler için ışıklı uyaranlar kullanılması,
* Tezgah, raf, kasa masa vb unsurların ortopedik özürlülerin ulaşabileceği standartlarda olması,
* Market içinde ve/veya buraya en yakın noktada özürlü tuvaletlerin bulunmasının sağlanması kriterlerine bağlı kalınarak proje uygulanmış. Oldukça olumlu tepkiler alan uygulama beni çok heyecanlandırdı ve örnek teşkil etmesi adına bu çalışmanın daha çok duyurulmasını tavsiye ettim.
Ciddi bir tüketici kitlesine ve pazar payına daha fazla göz yummayı başaramayacağız.
Bakınız Tüketici Hakları Derneği’nin sunduğu verilere;
“1) ABD’deki engellilik için seyahat geliştirme derneğinin 1999 yılında yaptığı konferansta; 50 milyona yakın engellinin olduğu ve alım gücünün 75 milyar dolara ulaştığı saptanmıştır.
2) Avrupa’nın istatistik örgütü durumundaki EUROSTAT tarafından yayınlanan verilere göre:
Avrupa’da toplam 50 milyon engelli bulunmaktadır.
Avrupa’da her yıl 8 milyon engelli en az bir kez yurtdışı seyahate çıkmakta,
15 milyon engelli kendi ülkesinde seyahat etmekte,
22 milyon engelli günübirlik turizm faaliyeti gerçekleştirmektedir.
Bu turizm aktivitesinin engellinin yanında en az bir refakatçi ile gerçekleştiği hesap edildiğinde, engellilerin 35 milyon seyahat ve 630 milyon geceleme ürettiği ortaya çıkmaktadır.
Avrupa’da her yıl 8 milyon engelli en az bir kez yurtdışı seyahate çıkmakta,
15 milyon engelli kendi ülkesinde seyahat etmekte,
22 milyon engelli günübirlik turizm faaliyeti gerçekleştirmektedir.
Bu turizm aktivitesinin engellinin yanında en az bir refakatçi ile gerçekleştiği hesap edildiğinde, engellilerin 35 milyon seyahat ve 630 milyon geceleme ürettiği ortaya çıkmaktadır.
3) Devlet; 2022 sayılı kanuna göre sosyal güvencesi olamayan bir (ağır derecede) özürlüye ortalama 220 YTL maaş vermektedir.
Buna göre 8.5 milyon özürlü ve süreğen hastanın ülkemizde yaratacağı yıllık asgari tüketim potansiyeli 22 Milyar 500 milyon YTL civarındadır.”
Peki, bu veriler ışığında neler yapılabilir? Ramazan Bey şunları öneriyor;
* Engellide, kendisinin bir tüketici olduğu bilincinin oluşturulması.
* Mal ve hizmet veren kişilerde engellilerin önemli bir müşteri potansiyeli olduğu bilincinin yaratılması.
* Ulaşım araçlarının, engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerin engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerdeki çalışanların engellinin acınacak insan değil, önemli potansiyelleri olan bir tüketici grubu olduğu düşüncesinin oluşturulması.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerdeki çalışanların engellilerin ihtiyaçları konusunda eğitilmeleri.
* Mal ve hizmet veren kişilerde engellilerin önemli bir müşteri potansiyeli olduğu bilincinin yaratılması.
* Ulaşım araçlarının, engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerin engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerdeki çalışanların engellinin acınacak insan değil, önemli potansiyelleri olan bir tüketici grubu olduğu düşüncesinin oluşturulması.
* Mal ve hizmet satın alınan yerlerdeki çalışanların engellilerin ihtiyaçları konusunda eğitilmeleri.
Konuya hassasiyetin artması dileği ile.